| अङ्क 45 | मङ्सिर 2068 | वर्ष 8 |
यान्त्रिक
-चार्ली च्यापलिन
बिहानी हुन लागेको थियो। स्पेनको त्यस जेलमा एकजना देशभक्त युवकलाई गोली हानेर उडाउनु पर्ने थियो। ऊ सैनिक टुकडी अगाडि उभिएको थियो। सबै तयारी सकिएको थियो। चारैतिर सुनसान थियो।
मृत्युदण्ड प्राप्त विद्रोही हास्यव्यङ्ग लेखक थियो र स्पेनमा लोकप्रिय थियो। गोली हान्ने सैनिक टुकडीको नायक कुनै जमानाको उसको साथी थियो। दुवैले म्याड्रिड विश्वविद्यालयमा पढेका थिए। राजा र चर्चको सत्ता उखेलेर फ्याँक्नका लागि उनीहरूले सङ्घर्ष गरेका थिए, सँगै बसेर रक्सी पिएका थिए, गफ हाँकेका थिए र दार्शनिक विषयहरूमा घण्टौँ बहस गरेका थिए। त्यसबेला तिनका मतभेदहरू पनि सद्भावनापूर्ण हुन्थे। तर पछि स्पेनको वातावरण आन्तरिक अशान्तिले भरियो। सैनिक टुकडीको नायकको त्यो पुरानो मित्र आज प्राणदण्डको प्रतीक्षा गरिरहेको थियो।
नायकका मनमा बितेका दिनका स्मृतिहरू आइरहेका थिए। गृहयुद्ध सुरु भएपछि थुप्रै कुरामा परिवर्तन भएको थियो। आज बिहान पनि उनीहरूले जेलमा एक अर्कालाई देखेका थिए। केही बोलेका थिएनन् तर मुसुक्क हाँसेका मात्र थिए। हरेक कुरा शान्त थियो। त्यही शान्तिमा नायकको आवाज गुन्जियो - 'अटेन्सन'।
आदेश पाउने बित्तिकै सैनिक टुकडीमा केही हलचल भयो। सैनिकका हातहरू बन्दूकमा गए र शरीर तनक्क भए।
त्यत्तिकैमा कैदीले खोकेर गला सफा गर्यो। यस आवाजले मानौ, सम्पूर्ण लयलाई बिथोली दियो। विद्रोहीले केही बोल्छ कि भन्ने आसमा नायकले ऊतिर हेर्यो। तर बन्दी चुपचाप थियो। सैनिक तिर हेरेर नायक दोस्रो आदेश दिन तयार भयो। तर उसका विचारहरू धुमिल हुन थाले। मन घृणाले भरियो। उसले देख्यो भित्तामा अडेस लागेको कैदी अगाडि छ जना सैनिकहरू थिए। उसलाई यो सब दुस्वप्न जस्तो लागिररहेको थियो। ती छ जना सैनिकहरू देख्ता यस्तो लाग्थ्यो मानौँ छ वटा घडीहरू चल्दाचल्दै अचानक रोकिएका छन्। नायकले सम्झन खोज्यो, अटेन्सन पछाडि सोल्डर आर्म्स भन्नु पर्छ अनि प्रेजेन्ट भने पछि अन्त्यमा फायर। उसलाई यी शब्दहरू टाढाका र अस्पष्ट लागे। यतिकैमा उसको गुनगुन मात्र सुनेर सैनिकहरूले बन्दूक ताके।
फेरि केही समयको अन्तराल। जेलको बरन्डामा कसैले छिटो छिटो पाइला चालेको आवाजले नायकलाई लाग्यो - पक्कै पनि मृत्युदण्ड स्थगित गर्ने आदेश लिएर कोही आयो। ऊ सहज भयो र व्यग्र तत्परता सहित करायो - 'पर्ख'।
छ जना सैनिकले बन्दूक ताकेकै थिए। उनीहरूलाई एउटा ध्वनिमा एउटा आदेश पालना गर्न सिकाइएको थियो, यान्त्रिक तरिकाबाट। तिनलाई शब्दको अर्थसँग केही मतलब थिएन। तिनले 'पर्ख' भनेको सुने र गोली दागे।
***
हिन्दीबाट अनुवादः कुमुद अधिकारी
 | प्रतिक्रियाहरू |